Б1аь ткъаь виъ эзар Пайхамар Да́ла
Вайтав дунен чу, Ший дин кхайкадеш,
Иштта овлия́аш бахкийтаб Да́ла,
Уж хиннаб лаьрхх1а из дин сомадоахаш.
Вай Элчал т1ехьа хиннаб има́маш,
Из Даьла дин цар ч1оаг1а техкад,
Шоашта мел хезар, цхьаккха ца дуташ,
Элчан хьадисаш дукха гулдаьд.
Царех хьалха хиннар – Або Хьанийфа,
Шоллаг1а – Ма́лик, Анаса во1,
Т1аккха – Ахьмад ибн Хьамбала,
Виълаг1а – Ша́пи1и, Идриса во1.

Овлияаш а 1илман дай хиннаб,
Низ болча Да́ла Шийна гаргаэ́за́,
Пайхамарий тешаме ва́расаш хиннаб,
Дин ч1оаг1деш дунен чу дукха къахьийга.
Сийдолча Даькъастен чу вайтав вай Да́ла
Ше хержа, даькъалваь, виъ овлияъ,
Уж хиннаб геттара гаргабаха Далла,
Цар хьаькъал, цар кхетам лакха хиннаб.
Илисхан-Юртара Шейх Кунта-Хьажа,
Овтарера 1овда, Сурхо т1ара Хьажа,
Галнера Даьда – уж шеввола овлияъ
Даькъастен чу хиннаб, тоба дайташ.

«Далла гаргабахарашта хург ма бац кхерам,
Г1айг1ане хургбац уж Къематдийнахьа,
Им диллараш ба уж – Даьлах кхийрараш», -
Йоах Сийдолча Да́ла Ший Къуръана чухь.
Меттара овлияъ Сурхо т1ара Хьажа,
Лерх1аме Устаз, Шейх Бат1ал ва,
Да́ла лакха кхетам бенна хиннав из,
Дуккхачар дег т1ера къоабалваь ва.
Ворх1 шу даьлча на́на а кхелха,
Итт шу даьлча даьх а къаьста,
Висав из Бат1ал, г1ийла бо хинна,
Бакъда, хиннав из Даьлах тийша.
Ший тайпан мел вар, кхоачара мел вар,
Мухажир хинна Эстамала ваха́,
Тешаме оаг1ув Кунта-Хьажийца билла,
Даькъастен чу сацав из, Даьлах тийша́.
Бокъонна т1акхувш, харцонех удаш,
Сурхо т1арча Хьажас дукха го баьккхаб.
Даьла ц1ена лаьшца-валешца дагавувлаш,
Меттара ц1ена дин цо кхайкадаьд.
Во́нех, харцонех тар ма лу лоралуш,
Тоъал за́ма Хьажас яьккхай.
Йоккхача Сурхо т1а юххера кхуврч белла,
Цигга дина бокъо цо кхайкаяьй.
Сийдола Къуръан, Пайхамара хьадисаш
Доацар цо нахага кхайкадаьдац,
Царца в1ашкадоаг1аш доаца цхьа дош,
Хьехам беш, Бат1е хьалъаьннадац.
Хиннад цо на́хага хьехар деш оалаш,
Лаьрхх1а уж хоза д1акхетабеш:
«Хила веза мехкаца да́им тарлуш,
Эшача во1-воша цунна д1алуш».
Ший хьаькъалах кхоачам хийттача сага́,
«Тиннав из, - аьннад Бат1ал-Хьажас. -
Даьла возлора, дезац вайна наьха доаца хьаькъал,
Мехкаца дагавоалаш саг ва́ха веза.
Къамаьл кхоачаделча, лоткъам беш воаллаш,
Хилалахь хьай хьаькъал тоаденнилга ховш.
Цул т1ехьаг1а йистхиле, сатем боха ца беш,
Таккхалча ва́г1алахь, хоза ладувг1аш.
Дийнахьа сарралца нах ба́г1аш лувш-оалаш,
Сатийна ваьг1а, йист ца хулаш,
Чуводача сагах ва со ч1оаг1а хьагаш,
Цун сабар, хьаькъал лакха хеташ.
Хьайна хьадича новкъа хург мел дар
1а дита деза, на́ха́ ца деш.
Цатоам бой моллаг1чо, г1а́лат а ваьнна,
Хьо хила веза къинт1еравоалаш.
Нагахьа мо мехка́ х1ама т1акхоаче,
Хила веза чехка оарцаг1воалаш;
Хьайгара г1о эше, са, дег1 ца кходеш,
Хьай белаж йоагг1ача д1аг1ортаеш.
Да́ла ма аьннадий сийдолча Къуръан чухь:
«Дикача х1амангахьа оаш г1о делаш,
1аьсача, во́ча, ийрчача х1аманна
Новкъостал ц1аккха оаш ма делаш».
Ший хьадисагахьа Элчано а аьннад:
«Кулгаца юхатохалахь ваьннар харцахьа.
Из иштта соцаве хьай низ ца кхоаче,
Меттаца хьехар дий, из соцавелахь.
Нагахьа мо цу шиннех хьай г1улакх ца хуле,
1а елахь инкарло цунца дагахьа,
Из эггара ийшаг1а дола Иман да хьона,
Цу кхаьннех ца1 ца деш хьо ма 1елахь».
Эзделца мел дар вайна гарга нийса да,
Воашца эздел долаш вай дунен чу даьхкад,
Элчано аьннад: «Хоза г1улакх ах дин да»,
Из Элчан хьадис вай къоабалдаьд.
Саг хила веза эхь, эздел долаш,
Из оамал – адамий т1ехдола куц.
К1аьда, 1имерза халкъанца хилалаш,
На́хаца тар ца луш хила йиш яц.
Г1улакх-йоракх, камаьрша хила ве́за,
Г1улакхаца веце, сагадар дош дац», -
На́ха́ хьалхадаьхад Сурхо т1арча Хьажас,
Из шеддола г1улакх ше а лорадаьд.
Хиннав Хьажа даим маслахьат лоаттош,
Барт-цхьоаг1о наха юкъе леладеш,
Кхаь ден, кхаь бус ийг1а ца баг1ийташ,
Хийрабаьннараш хьехарца в1ашкабугаш.
Бат1ал-Хьажа хиннав ийшачарга хьожаш,
Г1ийла бой, мискаш цо теркалбаьб.
Да́ т1а а воацаш, цхьаь биса дезалаш,
Г1улакх деш, хоза дукха хьаьстаб.
Хиннад цо дерригача халкъанга кхайкадеш:
«Шоашта юкъера ийшачунга шо хьажалаш,
Миска бой къаьстта оаш теркалделаш,
Вай Элча бо́ хилар бахьан долаш».
Юрта саг пхьераза вий хьежа ма́ра,
Бат1ал-Хьажа сала1а га́рахьваьннавац.
Сагото кхаьчараш нагахьа мо бале,
Царца дакъа ца лоацаш, 1овижавац.

Маьждигаш деча новкъостал дукха даьд,
Хьужаренаш еча а цун б1арг кхаьчаб,
Сурхо т1арча къаьнача маьждига мимар
Бат1ал-Хьажас шийгара хьалдоттийтад.

Теркалбеш хиннаб цо мута1аламаш,
Цар кхоачамбоацар цо хьалдизад.
Дийшача нахаца хиннав лерх1ам беш,
Царца хоза г1улакх цо лоаттадаьд.
Дерригача халкъанца леладеча г1улакха
К1аьда, 1имерза Бат1и хиннав.
Камоаршал, денал хиннад Хьажийца,
К1алйисача метте на́къаваьннав.
Сигалара, лаьттара мотт ца хов хьайбаш –
Шеддола халкъ цун бо́ча хиннад,
Эшача метте хиннав б1арг кхоачаш,
Деррига 1а́лам цо теркалдаьд.
Оалхазарашта хьогама́ ялат тувсийтад,
Хьунаг1арча хьайбашта тух увттадайтад,
Цамогаш хинначоа дарба деш хиннад,
Чов хиннар хьоасташ дукха дерзадаьд.
1а ч1оаг1а, бирса де́нача шера
Лаьрхх1а оакхарошта цо г1улакх даьд.
Доакъар, ялат хьал а кхухьийташ,
Моцала к1алдисар хоза дузадаьд.
Хиннад т1аьш техкийташ, наькъаш тоадайташ,
Хьасташ доахийташ, бехар тоабеш.
Хи хьарсам дехача меттаоттадайташ,
Хила дезача апарах из д1анийсдеш.
Юрта Сурхо т1а хьалчуэттача,
Кен яхача г1алг1ай къаьгача хи чу
Бат1е баккхийта дарбан хьаст ба,
Г1алг1ай къаманна из боча ба.
Укх дунен т1а мел долча т1ехдолча хишца
Дарбане лоарх1аш цу чура хий да.
Мел дукха маларах хилац из новкъа,
Мел к1езига маларах хьогал южаю.
Бат1е кхайкадер дегаца къоабалдеш,
Дукха нах, то́ба деш, Далла т1абийрзаб;
Т1ехь-т1ехьа хьабебаш, дикка совбулаш,
Цо кхайкабаьча наькъа т1а адам эттад.
Харцлувчар ца вуташ, Сибарег1а ухийташ,
Дукха сагото, ба́ла Хьажас лайнаб.
Ше кхеллача Даьлаца парг1ата волаш,
Кхаьчача халонна цо садийттад.
Бехк-гунахь доацаш мехках а ваьккха,
Дуккхаза Сибарег1а Бат1и хиннав.
Юххера Даьла кхеле д1авийрза,
Козельскера, кхелха, из ц1авенав.
Берригача мехко ч1оаг1а 1аьрж деллад,
Цатоам ца хулаш саг висавац.
Хаз-хезар воаг1аш, адам гулденнад,
Вай мехка цул доккхаг1а таьзет хиннадац.
Таьзете гулденнача дерригача халкъо,
Дика къонах вар, яхаш, т1ехьа тешал деш;
Даьлагара вехаш, къахетам бувцаш,
Хьажийцара къаьстаб нах, г1айг1а йолаш.
Бусалба дина бокъонах йизза кхоачо яь,
Халкъо Бат1ал-Хьажа на́къаваьккхав,
Сурхо т1арча кашамашка, даькъалча лахьтий чу,
Хоза кулг теха, из цар д1анийсваьв.
Из хьулаваьча гонахьа геттара хоза
Зерат де аха моттиг кийчъяьй.
Даьлага кхайкаш, валар дагаухаш,
Тахан нийслу цига дукха Даьла лай.
Бат1ал-Хьажа хьулаваьчара дукха гаьна доацаш,
Цун ц1ерах рузбан маьждиг хьалдаьд.
Хаьда ха йоацаш, Далла г1улакх деш,
Из маьждиг хьалдиза, цу чу адам латт.
Махьшаре къахетам Да́ла вайх болба,
Бат1ал-Хьажа, хьа къайле Да́ла ц1енйойла.
Алла́х1а, Со раьза ва шоана, аьнна,
Пирдовсал-Джаннати вайна даькъалайойла!
Амин!

Республика Ингушетия, с. Сурхахи
Абас Матиев, член Союза Писателей РИ